Θέσπιση κοινών κριτηρίων για τη δικαιολόγηση των ισχυρισμών που χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά προϊόντα

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για τα καλλυντικά προϊόντα , και ιδίως το άρθρο 20 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
1.Oi τελικοί χρήστες, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο στ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1223/2009, αντιμετωπίζουν μεγάλο εύρος ισχυρισμών σχετικά με τη λειτουργία, το περιεχόμενο και τα αποτελέσματα ενός καλλυντικού προϊόντος. Δεδομένου ότι τα καλλυντικά προϊόντα έχουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη ζωή των τελικών χρηστών, έχει σημασία να εξασφαλιστεί ότι οι πληροφορίες που παρέχονται σ’ αυτούς μέσω των εν λόγω ισχυρισμών είναι χρήσιμες, κατανοητές και αξιόπιστες, και ότι τους επιτρέπουν να λαμβάνουν εμπεριστατωμένες αποφάσεις και να επιλέγουν τα προϊόντα που ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στις ανάγκες και τις προσδοκίες τους.
2.Kατά κύριο λόγο, οι ισχυρισμοί των καλλυντικών προϊόντων ενημερώνουν τους τελικούς χρήστες σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των προϊόντων. Οι εν λόγω ισχυρισμοί συνιστούν ουσιώδη μέσα διαφοροποίησης μεταξύ προϊόντων. Επιπλέον, συμβάλλουν στην ενίσχυση της καινοτομίας και στην τόνωση του ανταγωνισμού. 
3.Τα κοινά κριτήρια πρέπει να καθορίζονται στο επίπεδο της Ένωσης ώστε να δικαιολογείται η χρήση του ισχυρισμού που προβάλλεται για τα καλλυντικά προϊόντα. Ο κύριος στόχος που εξυπηρετεί η θέσπιση κοινών κριτηρίων είναι η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας για τους τελικούς χρήστες, ιδίως από παραπλανητικούς ισχυρισμούς για τα καλλυντικά προϊόντα. Η κοινή προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ αναμένεται επίσης ότι θα εξασφαλίσει καλύτερη διαχείριση των μέτρων που λαμβάνουν οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, και θα αποτρέψει στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά. Επιπλέον, αυτή η προσέγγιση αναμένεται ότι θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, όπως προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών («κανονισμός για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών»)  . 
4.Τα κοινά κριτήρια θα πρέπει να εφαρμόζονται με την επιφύλαξη της οδηγίας 2005/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2005, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά («οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές») , της οδηγίας 2006/114/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση , καθώς και άλλης ισχύουσας ενωσιακής νομοθεσίας. 
5.Θα πρέπει να ακολουθηθεί ευέλικτη προσέγγιση όσον αφορά τη μετάδοση των μηνυμάτων στους τελικούς χρήστες, ώστε να λαμβάνονται υπόψη η κοινωνική, γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία της Ένωσης και να προστατεύονται η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Αυτή η προσέγγιση συμφωνεί με τις αρχές που έχει διατυπώσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο επισήμανε επανειλημμένως ότι, για να διευκρινιστεί κατά πόσον ένας ισχυρισμός είναι ικανός να παραπλανήσει τους καταναλωτές, είναι απαραίτητο να εξεταστούν οι προσδοκίες τους, με δεδομένο το συγκεκριμένο πλαίσιο και τις ισχύουσες περιστάσεις στις οποίες διατυπώθηκε ο ισχυρισμός, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, πολιτιστικών και γλωσσικών παραγόντων .
6.Τα κοινά κριτήρια, παρά το γεγονός ότι εξασφαλίζουν την τήρηση των ίδιων αρχών σ’ ολόκληρη την Ένωση, δεν θα πρέπει να αποβλέπουν στον καθορισμό και στον προσδιορισμό της διατύπωσης που θα μπορεί να χρησιμοποιείται στους ισχυρισμούς για τα καλλυντικά προϊόντα. 
7.Για να εξασφαλίζεται ότι τα κοινά κριτήρια για τα καλλυντικά προϊόντα εφαρμόζονται από την ίδια ημερομηνία που εφαρμόζεται ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1223/2009, ο παρόν κανονισμός εφαρμόζεται από τις 11 Ιουλίου 2013.
8.Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής για τα καλλυντικά προϊόντα,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ: 
Άρθρο 1 
Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται σε ισχυρισμούς που έχουν τη μορφή κειμένων, ονομασιών, εμπορικών σημάτων, εικόνων και παραστατικών ή άλλων συμβόλων που παραπέμπουν, ρητώς ή σιωπηρώς, σε χαρακτηριστικά ή λειτουργίες των προϊόντων στην επισήμανση, τη διαθεσιμότητα στην αγορά και τη διαφήμιση καλλυντικών προϊόντων. Εφαρμόζεται σε οποιονδήποτε ισχυρισμό, ανεξάρτητα από το μέσο ή τον τύπο του εργαλείου εμπορικής προώθησης που χρησιμοποιείται, των λειτουργιών του προϊόντος που προβάλλονται στον ισχυρισμό, και του κοινού στο οποίο απευθύνεται.
Άρθρο 2 
Το υπεύθυνο πρόσωπο, για το οποίο γίνεται λόγος στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1223/2009, εξασφαλίζει ότι η διατύπωση του ισχυρισμού για τα καλλυντικά προϊόντα συμμορφώνεται με τα κοινά κριτήρια που καθορίζονται στο παράρτημα I και συνάδει με τα έγγραφα που αποδεικνύουν το αποτέλεσμα που προβάλλει ο ισχυρισμός για το καλλυντικό προϊόν στον φάκελο πληροφοριών προϊόντος που αναφέρεται στο άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1223/2009.
Άρθρο 3 
Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 
Εφαρμόζεται από τις 11 Ιουλίου 2013.
Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.
Βρυξέλλες,
Για την Επιτροπή
Ο Πρόεδρος
José Manuel BARROSO 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Κοινά κριτήρια 

1.ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΚΕΙΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
1.Οι ισχυρισμοί που δηλώνουν ότι το προϊόν έχει αδειοδοτηθεί ή εγκριθεί από αρμόδια αρχή εντός της Ένωσης δεν πρέπει να επιτρέπονται.
2.Το παραδεκτό ενός ισχυρισμού πρέπει να βασίζεται στις εύλογες προσδοκίες του μέσου τελικού χρήστη ενός καλλυντικού προϊόντος, ο οποίος είναι εύλογα ενημερωμένος και εύλογα παρατηρητικός και προσεκτικός, λαμβανομένων υπόψη των κοινωνικών, πολιτιστικών και γλωσσικών παραγόντων στη συγκεκριμένη αγορά.
3.Δεν πρέπει να επιτρέπονται οι ισχυρισμοί που προβάλλουν την ιδέα ότι το προϊόν παρέχει συγκεκριμένη ωφέλεια, όταν η ωφέλεια αυτή συνιστά απλώς συμμόρφωση με τις ελάχιστες νομικές απαιτήσεις.

2.ΑΛΗΘΕΙΑ
1.Αν, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, το προϊόν περιέχει ένα ειδικό συστατικό, το συστατικό αυτό πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει στη σύνθεση του προϊόντος.
2.Οι ισχυρισμοί που αφορούν τις ιδιότητες ενός συγκεκριμένου συστατικού δεν πρέπει να υπαινίσσονται ότι το τελικό προϊόν έχει τις ίδιες ιδιότητες, αν αυτό δεν ισχύει.
3.Οι ανακοινώσεις εμπορικής προώθησης δεν πρέπει να υπαινίσσονται ότι οι απόψεις που εκφράζονται είναι αντικειμενικοί ισχυρισμοί, εκτός αν οι απόψεις αυτές αντανακλούν αντικειμενικά αποδεικτικά στοιχεία.

3.ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
1.Oι ισχυρισμοί των καλλυντικών, είτε διατυπώνονται ρητώς είτε σιωπηρώς, πρέπει να στηρίζονται σε επαρκή και επαληθεύσιμα αποδεικτικά στοιχεία, ανεξάρτητα από την κατηγορία αποδεικτικών στοιχείων που χρησιμοποιούν για την τεκμηρίωσή τους, όπως, κατά περίπτωση, οι κατάλληλες εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων.
2.Τα αποδεικτικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται για την τεκμηρίωση ενός ισχυρισμού πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις πλέον σύγχρονες πρακτικές.
3.Όταν χρησιμοποιούνται μελέτες ως αποδεικτικά στοιχεία, πρέπει να σχετίζονται με το προϊόν και την ωφέλεια που προβάλλεται στον ισχυρισμό• πρέπει να ακολουθούν άρτια σχεδιασμένες και ορθά εφαρμοζόμενες μεθοδολογίες (έγκυρες, αξιόπιστες και αναπαραγώγιμες) και πρέπει να τηρούν δεοντολογικές επιταγές.
4.Το επίπεδο απόδειξης ή τεκμηρίωσης πρέπει να συμφωνεί με το είδος του ισχυρισμού που διατυπώνεται, ιδίως όταν πρόκειται για ισχυρισμούς όπου η έλλειψη αποτελεσματικότητας μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα ασφάλειας.
5.Οι δηλώσεις που είναι σαφώς προϊόν υπερβολής και δεν λαμβάνονται υπόψη κατά γράμμα από τον μέσο τελικό χρήστη ή οι δηλώσεις αόριστου χαρακτήρα δεν πρέπει να απαιτούν τεκμηρίωση.
6.Ο ισχυρισμός που προβάλλει (ρητώς ή σιωπηρώς) τις ιδιότητες ενός συστατικού στο τελικό προϊόν πρέπει να υποστηρίζεται από επαρκή και επαληθεύσιμα στοιχεία που να αποδεικνύουν, π.χ., την παρουσία του συστατικού σε αποτελεσματική συγκέντρωση.
7.Η αξιολόγηση του παραδεκτού ενός ισχυρισμού πρέπει να βασίζεται στο βάρος της απόδειξης όλων των διαθέσιμων μελετών, στοιχείων και πληροφοριών, ανάλογα με τη φύση του ισχυρισμού και τις επικρατούσες γενικές γνώσεις των τελικών χρηστών.

4.ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ
1.Οι παρουσιάσεις των αποτελεσμάτων ενός προϊόντος δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία.
2.Οι ισχυρισμοί δεν πρέπει να αποδίδουν στο σχετικό προϊόν ειδικά (δηλ. μοναδικά) χαρακτηριστικά, αν παρόμοια προϊόντα διαθέτουν τα ίδια χαρακτηριστικά.
3.Αν η δράση ενός προϊόντος συνδέεται με συγκεκριμένες συνθήκες, π.χ., με τη χρήση του σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, αυτό πρέπει να δηλώνεται σαφώς.

5. ΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑ
1.Οι ισχυρισμοί των καλλυντικών πρέπει να είναι αντικειμενικοί και δεν πρέπει να διαβάλλουν τον ανταγωνισμό, ούτε να δυσφημίζουν συστατικά που χρησιμοποιούνται νόμιμα.
2.Οι ισχυρισμοί των καλλυντικών δεν πρέπει να προκαλούν σύγχυση με προϊόν ανταγωνιστή.

6. ΠΑΡΟΧΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ ΛΗΨΗΣ ΕΜΠΕΡΙΣΤΑΤΩΜΕΝΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
1.Οι ισχυρισμοί πρέπει να είναι σαφείς και κατανοητοί από τον μέσο τελικό χρήστη.
2.Οι ισχυρισμοί αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των προϊόντων και πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες που να επιτρέπουν στον μέσο τελικό χρήστη να κάνει εμπεριστατωμένες επιλογές.
3.Τα μηνύματα εμπορικής προώθησης πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ικανότητα του κοινού-στόχου (πληθυσμός των σχετικών κρατών μελών ή τμήματα του πληθυσμού, π.χ. τελικοί χρήστες διαφορετικών ηλικιών και φύλων, ή επαγγελματίες) να αντιλαμβάνεται το μήνυμα. Τα μηνύματα εμπορικής προώθησης πρέπει να είναι σαφή, ακριβή, σχετικά και κατανοητά από το κοινό-στόχο.

Νόμος για τους νέους Αγορανομικούς Κανόνες – Εκπτώσεις - Προσφορές.Ν. 4177/2013

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο νέος νόμος 4177/2013 «Κανόνες ρύθμισης της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (επισυνάπτεται στην παρούσα), στον οποίο περιλαμβάνονται και οι αναμενόμενες διατάξεις για τις εκπτώσεις, τις προσφορές και τις Κυριακές.Ο νόμος ορίζει σύγχρονους κανόνες για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που διακινούνται, διατίθενται και παρέχονται στην ελληνική αγορά, από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο στεγασμένο αλλά και στο υπαίθριο (πλανόδιο και στάσιμο) εμπόριο.  Ο νέος νόμος καλύπτει επίσης τις περιπτώσεις συναλλαγών που αφορούν σε προϊόντα και υπηρεσίες από απόσταση, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και άλλες μορφές, σε συνδυασμό με τη νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών (ν. 2251/1994).  Από το πεδίο εφαρμογής του εξαιρούνται μόνο οι επιστημονικές υπηρεσίες που παρέχονται από τους ελεύθερους επαγγελματίες που προβλέπονταιστο άρθρο 48 παρ. 1 του ν. 2238/1994 (δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί κλπ.), καθώς και κάθε υπηρεσία τραπεζικής, πιστωτικής, ασφαλιστικής ή επενδυτικής φύσεως ή σχετική με ατομικές συντάξεις ή με πληρωμές.Οι σημαντικότερες από τις αλλαγές που προβλέπει ο νέος νόμος είναι οι εξής:

Χορήγηση έντυπων οδηγιών

Τίθεται πλέον ρητή διάταξη νόμου (και όχι αγορανομικής διάταξης που στην ουσία αποτελεί Υπουργική Απόφαση) ότι, σε κάθε πώληση ο προμηθευτής οφείλει να παρέχει στον καταναλωτή γραπτώς στην ελληνική γλώσσα, σαφείς και πλήρεις οδηγίες για την ασφαλή χρήση, διατήρηση, συντήρηση και τις πλήρεις δυνατότητες του προϊόντος που αγοράζει, καθώς και ενημέρωση για τους κινδύνους από τη χρήση και διατήρησή του.  Από το γενικό αυτό κανόνα εξαιρούνται μόνο οι απλοϊκές κατασκευές, υπό την προϋπόθεση όμως ότι δεν παρέχονται αρχικές οδηγίες από τον κατασκευαστή. 

Υποχρεωτική τήρηση πινακίδων επάνω στο διατιθέμενο προϊόν

Σε όλα τα προϊόντα που διατίθενται είτε εντός του καταστήματος είτε από υπαίθριους πωλητές τοποθετούνται πινακίδες λιανικής πώλησης μετις κάθε φορά απαιτούμενες ενδείξεις.  Η πινακίδα πρέπει να είναι άμεσα αντιληπτή από τον καταναλωτή. Οι ενδείξεις αναγράφονται υποχρεωτικά στην ελληνική γλώσσα και η τελική τιμή πώλησης επισημαίνεται με έντονη γραφή (bold).  Ανάλογα επισημαίνονται και τα τρόφιμα, βάσει του άρθρου 11 του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών.

Τήρηση τιμοκαταλόγου παροχής υπηρεσιών

Οι επιχειρήσεις που παρέχουν κάθε μορφής υπηρεσίες υποχρεούνται πλέον να αναρτούν σταθερά τιμοκατάλογο σε ορατό από τον πελάτη σημείο του καταστήματος ή γραφείου τους, στον οποίο αναγράφονται οι τιμές των υπηρεσιών που παρέχουν.  Παράλληλα, οι επιχειρήσεις αυτές υποχρεούνται να αναγράφουν στα τιμολόγια ή στις αποδείξεις (εκτός των αποδείξεων ταμειακών μηχανών) που εκδίδουν, ξεχωριστά για καθεμία παρεχόμενη υπηρεσία την αντίστοιχη αμοιβή που εισπράττουν προ και μετά ΦΠΑ.

Πρακτικές επικοινωνίας με τον καταναλωτή

Η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει ότι κατά την πώληση προϊόντων και παροχή υπηρεσιών και υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του ΚΦΑΣ, του Ποινικού Κώδικα και του ν. 2523/1997, ο καταναλωτής δεν υποχρεούται να καταβάλει το αντίτιμο, εάν δεν λάβει το νόμιμο παραστατικό στοιχείο.Εφόσον πλέον αυτή η αυτονόητη υποχρέωση του παρόχου περιλαμβάνεται ρητά σε κείμενο νόμου και μάλιστα με το συγκεκριμένο λεκτικό, η ΕΣΕΕ έχει ήδη απευθυνθεί προς το Υπουργείο Ανάπτυξης, ώστε να αρθεί για τις επιχειρήσεις η υποχρέωση ανάρτησης της περίφημης «Πινακίδας της Ντροπής», η οποία εισήχθη μετά βαΐων και κλάδων ως το απόλυτο όπλο για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και το μόνο που κατάφερε είναι να εκθέτει συνεχώς το εμπόριο και τις επιχειρήσεις στους έλληνες και ξένους καταναλωτές.

Εκπτώσεις – Προσφορές

Εισάγονται πλέον τέσσερις εκπτωτικές περίοδοι, ως εξής:α) Τακτικές χειμερινές εκπτώσεις: Χειμερινές από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου.Θερινές από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου.β) Ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι ο πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.Οι ρυθμίσεις αυτές δεν εφαρμόζονται στις πωλήσεις αυτοκινήτων.  Η πρώτη εφαρμογή των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων θα είναι από τον ερχόμενο Νοέμβριο 2013.

Η διάταξη για την απαγόρευση των ανακοινώσεων εκπτώσεων τριάντα (30) ημέρες πριν από την έναρξη των νόμιμων περιόδων παρέμεινε μετά από έντονες και συστηματικές παρεμβάσεις της ΕΣΕΕ.  Σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, οι 30 ημέρες ισχύουν τόσο για τις τακτικές εκπτώσεις (χειμώνα – καλοκαίρι) όσο και για τις ενδιάμεσες εκπτωτικές περιόδους του Μαΐου και του Νοεμβρίου.

Η χρήση ποσοστού επιφυλάσσεται πλέον μόνο για τις τακτικές εκπτώσεις.  Σε όλες τις υπόλοιπες περιόδους προσφορών (τακτικών προσφορών, προωθητικών ενεργειών, ειδών stock και outlet), επιτρέπεται μόνο η αναγραφή της παλαιάς και της νέας τιμής.

Η ουσία των προσφορών δεν αλλάζει:  Μπορούν να διενεργούνται για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβεί τις 10 συνεχόμενες ημέρες. Κατ’ εξαίρεση, οι προσφορές από εκθέσεις αυτοκινήτων δεν μπορεί να υπερβαίνουν τις 60 ημέρες.  Οι προβλέψεις αυτές δεν εφαρμόζονται στις προσφορές προϊόντων παντοπωλείου.  Όπως ισχύει και τώρα, τα προσφερόμενα είδη δεν μπορούν να υπερβαίνουν το πενήντα 50% του συνόλου των ειδών που διαθέτει το κατάστημα. Ως «είδος» νοείται ο κάθε κωδικός προϊόντος που πωλείται στην επιχείρηση. Νέα προσφορά του ίδιου προϊόντος δεν επιτρέπεται πριν παρέλθουν εξήντα (60) ημέρες από την προηγούμενη.  Στους φορείς αναγγελίας, την διεύθυνση Εμπορίου της Νομαρχίας αντικατέστησε το Παρατηρητήριο Τιμών της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή.