Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2014

Η ανθρώπινη επικοινωνία και τα κυριότερα εμπόδια


Η επικοινωνία είναι το λιπαντικό των ανθρωπίνων και εργασιακών σχέσεων. 
Χωρίς ικανοποιητική επικοινωνία δημιουργούμε περιττά προβλήματα στις σχέσεις μας και ελαττώνουμε την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα μας , καθώς επίσης και των συναδέλφων μας .

Από ένστικτο ο άνθρωπος είναι κοινωνικό και επικοινωνιακό ζώο , αλλά έχει φυσιολογικά και ψυχολογικά εμπόδια να αντιμετωπίσει , πριν μπορέσει να  επικοινωνήσει ικανοποιητικά και αποτελεσματικά 
Αυτό το σεμινάριο εξετάζει κυρίως την προφορική επικοινωνία , ατομική και ομαδική και δείχνει συστήματα ολοκληρωτικά για την ανάπτυξη αποτελεσματικής επικοινωνίας μέσα στην εργασιακή οργάνωση και μεταξύ εργαζομένων .
              
ΜΕΡΙΚΕΣ  ΟΨΕΙΣ  ΤΗΣ  ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ  ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

1. Η κατεύθυνση της επικοινωνίας  εξαρτάται πιο πολύ από παράγοντες  υποκινήσεως  παρά απ΄ την ιεραρχία .Η ερώτηση που πρέπει  να ερωτηθεί είναι : ¨ Ποιος έχει κίνητρο να μιλήσει σε ποιόν ;

2.    Οι άνθρωποι θα επικοινωνήσουν με όσους τους βοηθήσουν να     
   επιτύχουν  τους στόχους και θα  αποφύγουν τους άλλους .


3.    Η επικοινωνία  κατευθύνεται προς εκείνους που κάνουν το άτομο                            
        να  αισθάνεται  ασφάλεια .
  
4. Οι  άνθρωποι  επικοινωνούν  για βελτίωση της  θέσης τους .
5. Η επικοινωνία  εξαρτάται  από προηγούμενες  αντιλήψεις  που έχουμε  για τους άλλους .
6. Η επικοινωνία  εξαρτάται  από  προϋπάρχουσες  προσδοκίες 
7. Το αποτέλεσμα της  επικοινωνίας προϊσταμένου προς  υφιστάμενο  θα εξαρτηθεί  απ ΄  το πόσο  η σχέση  τους  ικανοποιεί  τις ανάγκες  του  δεύτερου.
8. Το αποτέλεσμα της επικοινωνίας προϊστάμενου προς υφιστάμενο  θα εξαρτηθεί απ΄ το πόση υποστήριξη  έχει  ο πρώτος  απ΄ τους συναδέλφους τους..
9. Τα προβλήματα της επικοινωνίας είναι  συμπτωματικά .    .

Τα εμπόδια  που πρέπει να ξεπεραστούν είναι :
        α.  Έλλειψη εμπιστοσύνης . 
        β.  Έλλειψη αλληλεξαρτήσεως για την επίτευξη κοινών στόχων .   
        γ.  Το πρόβλημα της  δίκαιης  κατανομής των αμοιβών .  
        δ.  Ελλιπής κατανόηση και συμφωνία για την κοινωνική δομή       
        της    επιχείρησης.
 10.  Τα  κουτσομπολιά  ( ράδιο – αρβύλα )  αναπτύσσονται σαν  
         υποκατάστατα της επίσημης  επικοινωνίας.
         α.  Μπορούν να βλάψουν λόγω υπερβολών ή σφαλμάτων.
         β. Μπορούν να ωφελήσουν στη ΄΄ διάδοση  των  νέων ΄΄.

     

«Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΜΗ»


Τα κυριότερα εμπόδια στην  επικοινωνία


1.      ΓΛΩΣΣΑ / ΟΜΙΛΙΑ 

Η γλώσσα που μεταχειριζόμαστε συχνά με τους συνεργάτες μας ,  
ίσως  να μην είναι αντιληπτή από υφισταμένους μας.
Κρατείστε την ομιλία / εντολή απλή αλλά όχι απλοϊκή.
   

2.       ΑΝΤΙΛΗΨΗ                  

Συχνά η εντολή που δίνουμε καταλαβαίνεται διαφορετικά από   
αυτόν  που ακούει . Δηλαδή ο ακούων έχει τις δικές του ιδέες και   
ακούει  ό,τι περιμένει ν’ ακούσει και όχι ό,τι του λένε.  

3. ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΕΣ 

Η διάθεση του ατόμου επηρεάζει σοβαρά την επικοινωνία .
Δηλαδή , άτομα που μπορούν  να αντιληφθούν τις διαθέσεις και τις ευαισθησίες των συνεργατών τους , είναι ιδανικοί δέκτες , καθώς επίσης μεταδίδουν πληροφορίες και κάνουν αποτελεσματική την επικοινωνία .

Χρειαζόμαστε να θυμόμαστε τις ευαισθησίες των συνεργατών μας , ώστε η επικοινωνία μας να μην τους ερεθίζει , αλλά να ικανοποιεί τις ανάγκες τους , είτε εργασιακές είτε ατομικές είναι αυτές 


4. ΦΥΣΙΚΑ ΕΜΠΟΔΙΑ

Όταν επικοινωνούμε πρέπει να δια λέξουμε αίθουσα  ήσυχη , αποφεύγοντας τους ξαφνικούς και ανεξήγητους θορύβους , να μην κάνει πολύ κρύο ή ζέστη , να μην έχει πολύ κίνηση ανθρώπων και οχημάτων .

5. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ  

Συχνά ο δέκτης επικοινωνίας προϋποθέτει ό,τι ο μεταδότης έχει ένα μήνυμα κρυμμένο μέσα στην επικοινωνία  . Είναι ένα τεράστιο εμπόδιο που δημιουργεί παρεξηγήσεις γιατί η αξιοπιστία του μηνύματος εξαρτάται από τον μεταδίδονται .

6. ΤΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ  ΦΙΛΤΡΟ
                  
Ο δέκτης  επικοινωνίας συχνά φιλτράρει το μήνυμα  και διαλέγει  τι θέλει  ν΄ ακούσει . 
             

    ΠΕΡΙΛΗΨΗ  ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΚΑΙ ΛΥΣΕΩΝ     (πιο αναλυτικά)
     
Προσδιορίσαμε την επικοινωνία ως ένας πομπός – δέκτης που στέλνει και καταλαβαίνει ένα μήνυμα σε ένα δέκτη -  πομπό  ( βλ.σχήματα ).
Τα προβλήματα δημιουργούνται από τον πομπό – δέκτη προσθέτοντας  και  αφαιρώντας στο μήνυμα και έτσι δημιουργείται  το χάσμα  επικοινωνίας .

1. Δυστροπία  Ψ .
2. Παιδεία Π.
3. Ακοή Φ.
4. Παρουσιαστικό Φ.
5. Υγεία Φ.
6. Ομιλία (δυσκολία στην άρθρωση ) Φ.
7. Άγνοια Ψ .
8. Κοινωνική θέση Ψ / Π .
9. Φόβος Ψ.
10. Ντροπή Ψ.
11. Χώρος Π.
12. Καιρικές συνθήκες Π.
13. Απόσταση Π.
14. Έλλειψη χρόνου Π.
15. Φύση εργασίας Π.
16. Θέμα φύλου Φ.
17. Χαρακτήρας Ψ.
18. Αδράνεια Ψ.
19. Θέση εργασίας (απόσταση από το κέντρο εργασίας ) Π.
20. Σαφήνεια μηνύματος Φ.
21. Κατανόηση προβλημάτων Ψ.
22. Διάθεση εργασίας Ψ.
23. Διευκολύνσεις Π.
24. Αδιαφορία Ψ.
25. Μέσα επικοινωνίας Π.
26. Νέφος Π.
27. Υστεροβουλία Ψ.
28. Ασυνειδησία Ψ
29. Διευκρίνιση  στόχων της επικοινωνίας  Φ .
30.   Αμοιβαία εκτίμηση Ψ .
31. Κοινές ασχολίες Π .
32. Κοινωνικές  σχέσεις  Π .
33. Όχι οξυμένα πολιτικά πάθη Π .
34. Προσωπικότητα  Ψ  .
35. Ανατροφή  Π .
36. Ευχέρεια λόγου Φ .
37. Ειλικρίνεια   Ψ .
38. Κακοσμία  Φ .
39. Οικογενειακά προβλήματα  Π .
40. Αφύσικο παρουσιαστικό  Φ .
41. Προκλητικότητα  Ψ .
42. Επίδειξη  Ψ .
43. Σνομπισμός  Ψ .
44. Εγωκεντρισμός  Ψ .
45. Παιδικά τραύματα  Ψ .
46. Δυσκολία επικοινωνίας με το αντίθετο φύλο Ψ .
47. Προκαταλήψεις  Ψ .
48. Παρανόηση  Ψ .
49. Σκόπιμη  παρανόηση ( σαμποτάρισμα ) Ψ .
50. Ψυγεία ( πρόκληση )  Ψ .
51. Πειθαρχεία  Ψ .
52. Οικονομικά προβλήματα  Π .
53.  Πρωινή νύστα  Φ .
54. Εκνευρισμός  Ψ .
55. Αλλαγή συνηθειών  Π .
56. Ανασφάλεια  Ψ .
57. Προσωπικές διαφορές   Ψ .
58. Αισθηματικές σχέσεις  Ψ .
59. Κλίκες  Ψ .
60. Κατανομή εργασίας  Π .
61. Αντιϋπηρεσιακή    συμπεριφορά  Π .
62. Άγχος  Ψ .
63. Αντίθεση  Ψ .
64. Αίσθημα ευθύνης  Ψ .
65. Ένταση από εξωτερικούς παράγοντες  Π . 


Τα εμπόδια στον κατάλογο είναι το αποτέλεσμα μιας ενθουσιαστικής μυαλοθύελλας από ένα σεμινάριο και όπως είχαμε δει τα εμπόδια υπάγονται κάτω από τρεις γενικούς τίτλους. 
     
    Αυτός ο κατάλογος δείχνει 33 ψυχολογικά εμπόδια , 21 εμπόδια περιβάλλοντος  και 11 εμπόδια φυσιολογικά .

     Δεν έχει καμία σπουδαιότητα  ο μεγάλος αριθμός των ψυχολογικών εμποδίων συγκρινόμενος με τους  μικρότερους αριθμητικά αριθμούς  φυσιολογικών  και εμποδίων  περιβάλλοντος .

       Κάθε μια από αυτές τις ομάδες  εμποδίων  δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην  επικοινωνία . Το πρόβλημα  της Ακοής (3) θα μπορούσε να είναι συνδυασμός της υγείας (6) απόσταση (13) , χαρακτήρας (17) , αμοιβαία εκτίμηση (30) , ευχέρεια λόγου ( 36) και εκνευρισμός   (54) .
Αλλά το κύριο πρόβλημα ακοής ήταν από την διαφορά ταχύτητας  του μυαλού (πολύ γρήγορο – πολύ ανεπτυγμένο αναπτύσσεται τώρα και 670 εκατομμύρια  χρόνια ) και της ομιλίας / άρθρωσης (πολύ σιγανή – πολύ νέα μόλις πριν από 45.000 χρόνια .) Αυτή η διαφορά ταχύτητας δημιουργεί κενά στην  εποικοδομητική ακοή και ξεχνάμε , προσθέτουμε , αφαιρούμε  και κάνουμε όλα τα  τρία εντείνοντας το χάσμα της επικοινωνίας .

     Αυτά τα κενά μπορούν να καλυφθούν με την κατάλληλη χρήση του εργαλείου της  εισαγωγής – θέματος  - περίληψης  και εξάσκησης  αυτής της σχετικά  απλής λύσης.

       Το πρόβλημα  της προκατάληψης ( 47) που  είχαμε συναντήσει με την γραπτή άσκηση επικοινωνίας ( μήνυμα και  διάφοροι δήθεν ομιλητές /συγγραφείς ) μπορεί  να συνδυασθεί  με τα εξής άλλα  εμπόδια  φόβος (9) , θέμα φύλλου (16) , κατανόηση των προβλημάτων (21) , ασυνειδησία (28) , προσωπικότητα (34) , σνομπισμός (43) ανασφάλεια (56) και άγχος (62) .

    Αυτό μπορεί  να ξεπεραστεί , μερικώς , με αναγνώριση ότι  έχουμε προσωπικά αυτά τα εμπόδια  και προσπαθούμε να τα  τοποθετήσουμε  θετικά.
Να μην ξεχνάμε όμως πώς οι προκαταλήψεις  και οι προδιαθέσεις είναι οι φυσιολογικοί τρόποι άμυνας από συνήθεις  και επαναλαμβανόμενους  κινδύνους .

      Ο ανταγωνισμός που έχουμε αποκτήσει  κατά την ανατροφή μας  (35) συνδυάζεται  και με παιδεία (2) , φύση εργασίας ( 15) , κοινωνικές σχέσεις (32)  , όχι οξυμένα πολιτικά πάθη (33) και ένταση από κοινωνικού παράγοντες (65) .    .        

Ξανά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχουμε υποβληθεί και παραδεχθεί ότι ο ανταγωνισμός είναι φυσιολογικός ενώ στην πραγματικότητα είναι αποτέλεσμα του περιβάλλοντος .

    Συμπέρασμα :     Από τα παραδείγματα που δόθηκαν βλέπουμε ότι μολονότι  τα εμπόδια επικοινωνίας είναι σημαντικά , οι λύσείς  υπάρχουν και είναι αρκετά καλές  λύσεις .

     Η δυσκολία είναι να εξασκηθούμε σ ΄ αυτές τις λύσεις για να αλλάξουμε μερικές «κακές» συνήθειες .