Το ανθρώπινο μυαλό αξιοποιεί καλύτερα τις δυνατότητές του, όταν
εξετάζει εναλλακτικές λύσεις. Για τη λήψη σωστών αποφάσεων, είναι απαραίτητος ο
διάλογος, η ανάπτυξη συζήτησης και η διαφωνία, πριν καταλήξουμε σε μια απόφαση.
Είναι αυτονόητο, ότι δεν λαμβάνει κανείς σοβαρές αποφάσεις εν θερμό.
Ούτε μπορεί να αποφασίσει κανείς, με μια και μόνο προτεινόμενη λύση –
μονόδρομο. Είναι όμως το ίδιο επικίνδυνο, να λαμβάνει κανείς αποφάσεις αν δεν
υπάρχει εκ των προτέρων διαφωνία και διάσταση απόψεων. Η εκ των προτέρων
συμφωνία, κρύβει πολλές φορές παγίδες. Η ύπαρξη διαφωνίας, λόγω αντιμαχόμενων
απόψεων, θα αναπτύξει το διάλογο μεταξύ των διαφορετικών αντιλήψεων που
εκφράζονται, και θα βοηθήσει εκείνους που αποφασίζουν, να επιλέξουν, εφόσον πρώτα έχουν αξιολογήσει
πολλές και διαφορετικές απόψεις και γνώμες.
Οι ευφυείς ηγέτες, δεν
αποφασίζουν ποτέ, όταν στους συμμετέχοντες υπάρχει πλήρης συμφωνία. Αντίθετα
αναπτύσσουν ασυμφωνία, προκειμένου όλοι οι συμμετέχοντες να κατανοήσουν ποια
ακριβώς απόφαση είναι η ενδεδειγμένη.
Για τη σωστή λήψη αποφάσεων,
απαραίτητο είναι να ελέγχουμε τις διαφορετικές απόψεις ως προς τα γεγονότα και
ως προς τις υφιστάμενες συνθήκες. Δεν
είναι λίγες οι φορές, που κατά την ανάπτυξη απόψεων και γνωμών προκειμένου να
ληφθεί απόφαση για ένα θέμα, κάποιοι ξεκινούν με την εξαγωγή συμπερασμάτων που
ταυτίζονται με μια άποψη και στη συνέχεια αναζητούν γεγονότα που θα τη
στηρίζουν. Οι σωστές αποφάσεις, λαμβάνονται σε κλίμα «προγραμματισμένης
ασυμφωνίας».
Γιατί είναι απαραίτητη
η διατύπωση διαφορετικών απόψεων
Γιατί στην περίπτωση πολλών και
διαφορετικών απόψεων, εκείνος που αποφασίζει δεν γίνεται όμηρος των
συμμετεχόντων σε ένα συμβούλιο.
Για πολλά θέματα δεν είναι
λίγες οι περιπτώσεις εκείνες, όπου εκείνοι που καλούνται να επεξεργαστούν ένα
θέμα ώστε αυτό να είναι ώριμο για τη λήψη απόφασης, να έχουν εξ αρχής πάγιες
αντιλήψεις. Ούτε είναι λίγες οι περιπτώσεις εκείνες, που εκείνοι που επηρεάζουν
τις αποφάσεις, κινούνται σε μια συγκεκριμένη
κατεύθυνση, βάση προσδοκιών ή προσωπικών συμφερόντων.
Επιπλέον, αν δεν υπάρξει
διαφωνία, δεν προκύπτουν εναλλακτικές λύσεις. Απόφαση έχουμε, όταν υπάρχει η
δυνατότητα να αξιολογήσουμε περισσότερες από μια εναλλακτικές λύσεις και να
επιλέξουμε την πιο σωστή. Η λήψη μιας απόφασης όταν στηρίζεται σε μία και μόνο
λύση, είναι μονόδρομος και τις περισσότερες φορές, οδηγεί σε λάθη. Στην
περίπτωση αυτή δεν πρόκειται για απόφαση αλλά για μια κίνηση που κανείς δεν
μπορεί να αποφύγει. Η ύπαρξη
εναλλακτικών λύσεων, κι εφόσον εξ αρχής έχουμε μελετήσει και κατανοήσει το
θέμα, η πρόβλεψη των συνεπειών καθώς και
η ύπαρξη έκτακτου σχεδίου, διασφαλίζει στις περιπτώσεις εκείνες, που οι
συνθήκες εκείνες στις οποίες είχε στηριχθεί μια απόφαση έχουν μεταβληθεί.
Ακόμη ένας λόγος που επιβάλλει
την ύπαρξη διαφορετικών απόψεων και γνωμών για ένα θέμα, είναι ότι η διαφωνία
είναι αυτή που υποκινεί τη δημιουργικότητα.. Η λήψη αποφάσεων σε καθεστώς
απόλυτης αβεβαιότητας, απαιτεί τη
δημιουργικότητα, εφόσον μόνο αυτή μπορεί να δημιουργήσει νέες καταστάσεις και
συνθήκες. Μόνο με την επίδραση της δημιουργικότητας σε πιεστικές συνθήκες, θα
λάβουμε σε στρατηγικό επίπεδο σωστές αποφάσεις δημιουργώντας νέα δεδομένα και
ένα εντελώς νέο status.
Μόνο υπό την επίδραση της δημιουργικότητας έχουμε την ικανότητα να
αντιλαμβανόμαστε και να κατανοούμε με διαφορετικό τρόπο μια κατάσταση. Άλλωστε
για το λόγο αυτό η δημιουργικότητα είναι
αδιαμφισβήτητη ικανότητα όλων των ηγετών.
Είναι επομένως σημαντικό, για
να λαμβάνουμε τις πιο σωστές αποφάσεις,
τις αποφάσεις που πραγματικά χρειαζόμαστε, να
προγραμματίζουμε και να οργανώνουμε τη διαφωνία. Μας προστατεύει από τα
να επιλέξουμε λανθασμένες ή λιγότερο κατάλληλες λύσεις μεταξύ διαφορετικών
εναλλακτικών λύσεων, που μπορεί να φαίνονται πειστικές, δεν είναι όμως όλες οι
κατάλληλες.
Για το στέλεχος που αποφασίζει,
η ύπαρξη πολλών και διαφορετικών απόψεων, είναι κριτήριο για να βεβαιωθεί ότι έχουν εξετασθεί με τη δέουσα προσοχή, όλες
οι διαφορετικές πτυχές ενός προβλήματος. Το κλειδί είναι η ικανότητα να κατανοούμε.
Μόνον τότε μπορούμε να δούμε την πραγματικότητα και το πρόβλημα στις
πραγματικές τους διαστάσεις. Διαφορετικά μπορεί κανείς να αποφασίζει
εξετάζοντας μια άλλη κατάσταση και ένα διαφορετικό πρόβλημα.
